De droom is mooi, de belofte ook. Een microstad die organisch groeit, waar bewoners en gebruikers samenwerken, delen en van elkaar leren en waar vooral niets vaststaat. Maar wordt de droom werkelijkheid in De Nieuwe Stad? En hoe? De langstzittende huurders, Matthijs de Raad en Arjen Hoeve van GGTV, maakten er een documentaire over: Het is nooit af. Op 11 mei was de première in theater De Lieve Vrouw in Amersfoort.
De twee filmmakers kunnen zich hun eerste kennismaking met De Nieuwe Stad nog goed voor de geest halen. Het was in de zomer van 2013, de voormalige Prodent-fabriek stond nog vrijwel leeg en er moest een hoop gebeuren. Aan de andere kant: een beetje pionieren leek De Raad en Hoeve wel wat en ook het verhaal van mede-initiatiefnemer Bülent Yokus van De Nieuwe Stad sprak ze aan.
Ze hapten toe, betrokken er een kantoor en zo kon het zijn dat ze de microstad binnen een grote stad vanaf het begin hebben zien groeien en bloeien. Een interessant proces, zo ervaren de twee ondernemers die in het dagelijks leven journalistieke videoproducties en bedrijfsfilms maken. Sterker nog: voer voor een documentaire.
,,De Nieuwe Stad leeft en is spannend”, zegt De Raad. ,,Wat vooral opvalt, is de snelheid waarmee deze microstad zich ontwikkelt. Verbazingwekkend snel. In no time zaten alle kantoorruimtes vol. Er is volop reuring en er gebeurt van alles. De transformatie van een oud fabriekscomplex naar een plek waar bedrijven willen zijn, is gelukt. Een knappe prestatie. Maar de achterliggende droom van de initiatiefnemers gaat verder dan dat. Wat is die droom precies? Hoe bereik je die? Is het überhaupt haalbaar? Hoe ziet de toekomst eruit? Die vragen vormen de leidraad in onze documentaire.”
,,Het klinkt allemaal heel mooi”, vult Hoeve aan. ,,Maar wat is bijvoorbeeld ‘meervoudige waardecreatie’ waar ze het over hebben? Wat gebeurt hier nou precies?”
Sinds het voorjaar in 2014 zijn Hoeve en De Raad voor een draaiende camera initiatiefnemers, betrokkenen en gebruikers gaan interviewen. Ze filmden daarnaast op evenementen die in De Nieuwe Stad plaatsvonden, de ‘pizzabijeenkomsten’ die verbindingen tussen gebruikers tot stand moeten brengen en tijdens belangrijke gebeurtenissen, zoals de presentatie van de komst van De Paviljoens.
De productie van de documentaire is vooral ingestoken als een onderzoek, benadrukken de makers. Hoeve: ,,Dit is geen promofilm. We werken hier weliswaar zelf ook, maar hebben geprobeerd een zo eerlijk, breed en gebalanceerd mogelijk beeld te geven van wat hier gebeurt. Oók van dingen die minder goed gaan. Toen de paddenstoelenkweeksters van Fungi Town hier uit de kelder moesten vertrekken om plaats te maken voor de komst van het veel grotere MBO Amersfoort, hebben we dat ook aan Bülent voorgelegd. Ook hier zijn de dingen niet zwart-wit, maar grijs. We merkten dat ze het hier spannend vonden waarmee we uiteindelijk op de proppen zouden komen.”
Volgens de documentairemakers is De Nieuwe Stad wel op de goede weg. De beginselen van de droom zie je inmiddels terug, vinden ze, zij het soms mondjesmaat. Er is functiemenging, een mooie mix van gebruikers, samenwerking wordt gestimuleerd en er is oog voor duurzaamheid met de missie om in 2016 energieneutraal te zijn. Spannend is de verhouding met de gemeente: ze doen het samen, maar hoever mogen de initiatiefnemers gaan?
Een eindconclusie is er niet in de documentaire. Wel een blik naar de toekomst. ,,De Nieuwe Stad is een project van twintig, dertig jaar. Deze film is slechts een eerste aanzet. Over een aantal jaren hopen we een vervolg te maken. Hoe staat het er dan voor met de dingen die geroepen zijn?”
Bekijk de trailer van de documentaire hier.
Bron: AD / Amersfoortse Courant Tekst: Thijs Tomassen Fotografie: Marieke Henry